"ManifestlyPresent"

Kunstproject van 3 juni - 30 september 2012 in Kasteel Oud-Rekem.
Curator: Annemie Van Laethem

"ManifestlyPresent"

Then - Today - Tomorrow

Wat vooraf ging ...

Shanghai Art Museum 'A Story of the Image' , 30 april - 21 juni 2009.
Enkele dagen voor de officiële opening van deze tentoonstelling werd het kunstwerk ‘Hoe de kulturele revolutie te werk ging’ van Toon Tersas uit 1968 vanwege zijn kritische inhoud verplicht verwijderd door de Chinese overheid. Zonder verder commentaar van de curatoren ging de tentoonstelling een paar dagen later gewoon open en verdween dit feit in de anonimiteit. Pas later vernamen we van deze manifeste schending van de artistieke vrijheid van de kunstenaar.

Shanghai , januari 2011.
In de ochtend van 11 januari 2011 werd het atelier van de Chinese kunstenaar Ai Weiwei door de overheid gesloopt. Het was hun manier om één van de meest openlijke dissidenten, die altijd op zoek ging naar de grenzen van de vrije meningsuiting, het zwijgen op te leggen.

Deze twee gebeurtenissen waarbij de vrijheid van denken geschonden werd vormen de basis van dit tentoonstellingsconcept.

ManifestAanwezig wil geen prestigieus overzichtsproject zijn van de belangrijkste dissidente kunstenaars uit de afgelopen eeuw. Wel beschouwen we het als onze opdracht de kunstenaar, zijn vrijheid van denken en zijn werk een forum te geven . Centraal in het concept staat het vrijwaren van de identiteit en de artistieke vrijheid van de kunstenaar.

Kunst als statement en bevestiging van een 'hier ben ik, ik besta' !

Soms via een eigenzinnige atelieropstelling als indirect manifest;
Soms als manifest aanwezige kunstenaar in de kunstscène van toen of vandaag;
Soms als een manifeste aanwezigheid van de onbekende afwezige kunstenaar;
Soms via het kunstwerk zelf als de illustratie van de manifeste aanwezigheid van tijd en maatschappelijke veranderingen;

Kunst en aanwezigheid zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.Presentatie als cadeau (present)van alle kunst.Kant omschreef het sublieme van kunst als iets wat genoeg heeft aan zichzelf.Heidegger zag kunst als een openbaring van het Zijn.Het kunstwerk is per definitie een manifest (van manifester = openbaren, duidelijk worden; maar er zit ook ‘hand’ (manus) in alsook het Griekse tharsos, voor moed).De autonomie van het kunstwerk als openbaring van onze eigen menselijke autonomie. Kunst is en vraagt vrijheid:vandaar de moed en het bedreigende van een Toon Tersas en Ai Weiwei.

Is niet alle kunst een uiting van een persoonlijk gedachtegoed ? Is ze er niet altijd op uit het onzegbare te tonen en mensen open te laten staan voor die ervaring?
Het kunstwerk en de werk- en presentatieomgeving staan in ManifestAanwezig in een onderlinge dialoog .De toeschouwer is daarbij als een voyeur die tijdelijk binnendringt en participeert in de eigenzinnige wereld van de kunstenaar. Hij komt, ondergaat en vertrekt nooit helemaal.Iets blijft manifest aanwezig.